“Ongewenst gedrag ? In mijn bedrijf speelt dit niet”
“Ongewenst gedrag ? In mijn bedrijf speelt dit waarschijnlijk ook…..”Er lijkt maar geen einde te komen aan berichten van bekende Nederlanders over grensoverschrijdend gedrag. Omdat het zo’n actueel thema is worden zelfs incidenten die allang afgehandeld zijn, nieuws op de voorpagina. Is het wel allemaal terecht? En waar ligt nu die grens? En hoe zorg je in bedrijf voor een sociaal veilig werkklimaat? Vragen waarmee wij als Arbodienst, met name onze extern vertrouwenspersonen, in toenemende mate mee te maken krijgen.
Van alle tijden
Door alle media-aandacht lijkt het erop alsof het ongewenst gedrag flink is toegenomen in de maatschappij en bij werkgevers. Niets is minder waar, omdat het vaak heel subtiel plaatsvindt waardoor het niet zichtbaar aan de oppervlakte komt. Wat voor de een enorm kwetsend is, kan voor de ander een lolletje zijn. Ongewenst gedrag kan zich op meerdere wijze uiten, van aanraking, intimidatie, discriminatie, pesten, tot uitsluiting en stalken. De effecten bij het slachtoffer kunnen groot zijn en zorgen vaak voor langere periode voor spanningen op werkvloer tussen collega’s of groepjes. Prestaties leiden eronder en er is veelal een directe link met ziekteverzuim te leggen. In de praktijk blijkt duidelijk dat het leiderschap bepaalt of het stopt of wordt gedoogd.
Kwetsbare groepen
De media-aandacht heeft ervoor gezorgd dat het onderwerp weer op de agenda is gekomen van directies en HR-managers. Van belang hierbij is om niet alleen maar oog te hebben voor het grensoverschrijdend (seksueel) gedrag, maar aandacht te hebben voor alle aspecten van ongewenst gedrag bij groepen die bij werkgevers van nature een meer kwetsbare positie hebben, zoals buitenlandse medewerkers, anderstaligen, stagiaires en uitzendkrachten. Risico’s kunnen zich dus voordoen bij een grotere groep dan vooraf gedacht.
Extern ongewenst gedrag
Nu alle aandacht is gevestigd op beleid rondom de interne omgangsvormen, is het belangrijk de effecten van extern ongewenst gedrag niet te onderschatten. Medewerkers kunnen ook last hebben van de bejegening door uw klanten, zoals intimidatie, verbale agressie en seksueel getinte opmerkingen. Zorg ervoor dat uw medewerkers hierin goed geschoold zijn, spreek de klant er op aan en neem afscheid als het niet stopt.
Periodiek onderzoek is wettelijk verplicht
Ongewenst gedrag valt in de arbowet onder de zogenoemde PSA-risico’s en is een verplicht onderdeel in de RI&E. Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) is een belangrijke oorzaak van ziekteverzuim. Daarom is opgenomen in de Arbowet. Een werkgever is primair verantwoordelijk voor periodiek onderzoek en beleid. Het gaat hierbij om risico’s die werkstress kunnen veroorzaken, zoals ongewenst gedrag, maar ook werkdruk, werkhoeveelheid, werk-privé balans en de relatie met de collega’s/leiding. De Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA) heeft reeds aangekondigd dat de controle op PSA-risico’s nog strikter zal worden komende jaren.
4 essentiële tips voor een sociaal veilig werkklimaat
- Hanteer zerotolerance beleid en waak voor gedoogcultuur.
- Stel (naast een intern vertrouwenspersoon) ook een extern vertrouwenspersoon aan en zorg dat duidelijk is voor iedereen hoe deze te bereiken is.
- Train leidinggevenden in het herkennen van signalen en gesprekstechniek.
- Bied periodiek een onafhankelijk onderzoek aan onder uw medewerkers op het de aspecten van Psychosociale Arbeidsbelasting en neem aanvullende acties op basis van de resultaten.